Θέσεις στάθμευσης αυτοκινήτων: Πολεοδομικά και νομικά ζητήματα

Οι θέσεις στάθμευσης είναι ένα σημαντικό ζήτημα που αφορά τόσο την πολεοδομική νομοθεσία όσο και τις ανάγκες των κτιρίων, είτε πρόκειται για κατοικίες είτε για επαγγελματικούς ή δημόσιους χώρους. Στην παρούσα ανάλυση, θα εξετάσουμε τις βασικές πτυχές που αφορούν τις θέσεις στάθμευσης και τις σχετικές ρυθμίσεις που πρέπει να γνωρίζει κάθε ιδιοκτήτης ή κατασκευαστής ακινήτων.

Απαίτηση για θέσεις στάθμευσης σε νέα κτίρια

Κάθε νέο κτίριο, είτε πρόκειται για κατοικία είτε για επαγγελματικό χώρο, οφείλει να διαθέτει τον απαραίτητο αριθμό θέσεων στάθμευσης για να καλύπτει τις ανάγκες των ενοίκων ή χρηστών του. Ο αριθμός των θέσεων που απαιτούνται διαφέρει ανάλογα με τη χρήση και το μέγεθος του κτιρίου, καθώς και την τοποθεσία του. Στην Αθήνα, η νομοθεσία (ΠΔ 111/2004) ορίζει σαφή κριτήρια που βασίζονται σε παράγοντες όπως:

• Η επιφάνεια του κτιρίου
• Ο αριθμός κλινών (σε νοσοκομεία ή ξενοδοχεία)
• Οι θέσεις θεατών (για αθλητικές εγκαταστάσεις).

Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, οι απαιτήσεις για θέσεις στάθμευσης μπορεί να διαφέρουν, καθώς καθορίζονται από τοπικές αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας με βάση τα όρια που ορίζει το Προεδρικό Διάταγμα 350/1996.

Χρήση χώρων στάθμευσης και συντελεστής δόμησης

Οι χώροι στάθμευσης, υπό προϋποθέσεις, δεν υπολογίζονται στον συντελεστή δόμησης του κτιρίου. Αυτό ισχύει κυρίως για τους υπόγειους χώρους στάθμευσης, εφόσον καλύπτουν τον αναγκαίο αριθμό θέσεων. Το άρθρο 7 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ/1985) αναφέρει ότι ένας υπόγειος όροφος που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για στάθμευση δεν προσμετράται στον συντελεστή δόμησης. Ωστόσο, οι μεταγενέστερες νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως ο Νόμος 3843/2010, εισάγουν περιορισμούς για άλλους τύπους χώρων στάθμευσης, όπως αυτοί σε ισόγεια ή σε περιοχές πυλωτής.

Σε περίπτωση που ο υπόγειος όροφος διαθέτει περισσότερες θέσεις στάθμευσης από τις απαιτούμενες, οι επιπλέον θέσεις προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης, το ίδιο και για κάθε επιπλέον υπόγειο όροφο που χρησιμοποιείται για στάθμευση.

Χρήση υπόγειων χώρων στάθμευσης

Για να εξαιρεθεί ένας χώρος στάθμευσης από τον συντελεστή δόμησης, πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για ιδιωτικές ανάγκες. Σε διαφορετική περίπτωση, εάν οι θέσεις στάθμευσης υπερβαίνουν τις ιδιωτικές ανάγκες του κτιρίου, τότε ο χώρος μπορεί να θεωρηθεί ως δημόσιος σταθμός, κάτι που μεταβάλλει τη χρήση του κτιρίου και επιφέρει διαφορετικές νομικές και φορολογικές ρυθμίσεις. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για κτίρια κατοικιών, όπου οι ιδιωτικοί χώροι στάθμευσης έχουν διαφορετικούς περιορισμούς από τους δημόσιους χώρους.

Κατασκευή δεύτερου υπόγειου ορόφου

Επιτρέπεται η κατασκευή δεύτερου υπόγειου ορόφου για αποθηκευτικούς σκοπούς κάτω από τον υπόγειο χώρο στάθμευσης, με την προϋπόθεση ότι η χρήση του δεύτερου ορόφου δεν παραβιάζει τις διατάξεις περί συντελεστή δόμησης. Η σωστή αξιοποίηση αυτών των χώρων μπορεί να προσφέρει σημαντική ευελιξία στην πολεοδομική διαχείριση του κτιρίου, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει λύσεις για τις αυξανόμενες ανάγκες στάθμευσης, ειδικά σε αστικές περιοχές.

Σημαντικά Σημεία

Οι θέσεις στάθμευσης είναι κρίσιμες για την ομαλή λειτουργία ενός κτιρίου και επηρεάζουν τόσο τη λειτουργικότητα όσο και τη νομιμότητα του. Οι ιδιοκτήτες και κατασκευαστές θα πρέπει να είναι ενήμεροι για τις νομικές απαιτήσεις και τις πολεοδομικές διατάξεις που ισχύουν για τις θέσεις στάθμευσης, προκειμένου να αποφεύγουν προβλήματα με τον συντελεστή δόμησης και την κανονική χρήση των χώρων τους. Ανάλογα με την περιοχή και το είδος του κτιρίου, οι κανόνες μπορεί να διαφέρουν, γι’ αυτό είναι σημαντικό να υπάρχει σωστή ενημέρωση και συμμόρφωση με τη νομοθεσία.