Συχνά ερωτήματα για τον Ν.Ο.Κ και τον Κτιριοδομικό κανονισμό

1. Με ποιο εμβαδόν υπολογίζουμε τα στοιχεία δόμησης κατά τη σύνταξη τοπογραφικού διαγράμματος αγροκτημάτων διανομής;

Ερώτηση: Στη σύνταξη τοπογραφικού διαγράμματος αγροκτημάτων διανομής, όπου διαφοροποιείται το εμβαδόν διανομής με την επιτόπια υλοποίηση ορίων, με ποιο εμβαδόν υπολογίζουμε τα στοιχεία δόμησης;
Απάντηση: Εφόσον η διαφορά εμβαδού βρίσκεται στα όρια των μεγεθών που αναφέρει το άρθρο 4 παρ. 2 του Ν. 4178/2013 (ως 5% εντός σχεδίου, ως 10% εκτός σχεδίου), η απόκλιση είναι αποδεκτή και λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό εμβαδόν. Για μεγαλύτερες αποκλίσεις θα πρέπει να προσκομίζεται συμπΕφόσον η διαφορά εμβαδού βρίσκεται στα όρια των μεγεθών που αναφέρει το άρθρο 4 παρ. 2 του Ν. 4178/2013 (ως 5% εντός σχεδίου, ως 10% εκτός σχεδίου), η απόκλιση είναι αποδεκτή και λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό εμβαδόν. Για μεγαλύτερες αποκλίσεις θα πρέπει να προσκομίζεται συμπληρωματικός τίτλος κτήσης.

2. Ελεύθερο ύψος Χώρου κύριας χρήσης

Ερώτηση: Τελικά τι ισχύει για το ελεύθερο ύψος χώρου κύριας χρήσης: το 2,40 του κτιριοδομικου ή το 2,65 του Ν.Ο.Κ.?
Απάντηση: Ο κτιριοδομικός κανονισμός αναφέρει στην παράγραφο 1: Τα επιτρεπόμενα ελάχιστα ελεύθερα ύψη των χώρων των Κτιρίων ορίζονται ως εξής: 1.1.1. Για κύρια χρήση 2,40 μ. Ο Ν.Ο.Κ. Άρθρο 2 , παράγραφος 95. Χώροι κύριας χρήσης των κτιρίων είναι όσοι προορίζονται για την εξυπηρέτηση της βασικής χρήσης του κτιρίου και την παραμονή των χρηστών του σε αυτούς, όπως είναι σε κτίρια κατοικίας τα υπνοδωμάτια, οι χώροι διημέρευσης, οι κουζίνες, τα γραφεία. Οι χώροι κύριας χρήσης έχουν για τα κτίρια που κατασκευάζονται μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος ελεύθερο ύψος τουλάχιστον 2,65 μ. Ο Ν.Ο.Κ. σαν νεώτερος κατισχύει του κτιριοδομικού. (Βλέπε και: Ερωταπαντήσεις ΤΕΕ/ΤΚΜ–ΥΔΟΜ/ΚΜ: 29/1/2015).

Ερώτηση: Εξακολουθεί να ισχύει το άρθρο 8, §2.1 του Κτιριοδομικού Κανονισμού σε συνδυασμό με τα οριζόμενα στον Ν.4067/2012 περί ελεύθερου ύψους;
Απάντηση: Ναι, εξακολουθεί να ισχύει και καθορίζει τον τρόπο μέτρησης του πραγματοποιούμενου ελεύθερου ύψους, όπως και το τμήμα του ίδιου άρθρου του Κτιριοδομικού Κανονισμού που καθορίζει το ελεύθερο ύψος βοηθητικού χώρου στα 2,20 μ. τουλάχιστον (δες τεύχος τεχνικών οδηγιών Υ.Π.Ε.Κ.Α. για την εφαρμογή του Ν.Ο.Κ., άρθρο 2 §95 και §96).

3. Πατάρι καταστήματος μπορεί να αλλάξει χρήση σε γραφείο και να θεωρείται χώρος κύριας χρήσης;

Ερώτηση: Σύμφωνα με το άρθρο 5 του Ν.Ο.Κ. αλλαγή χρήσης μπορεί να γίνει ακόμα και καθ’ υπέρβαση των σημερινών όρων δόμησης σε νόμιμη, άδεια δόμησης; Αυτό ισχύει και για οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν, σύμφωνα με παρελθόντες οικοδομικούς κανονισμούς; Αυτό σημαίνει ότι πατάρι καταστήματος μπορεί να αλλάξει χρήση σε γραφείο και να θεωρείται χώρος κύριας χρήσης;
Απάντηση: Η παρ. 3 του άρθ. 5 του Ν.Ο.Κ. αναφέρει: «3. Σε κτίρια νομίμως υφιστάμενα εντός εγκεκριμένου σχεδίου ή οικισμού, είναι δυνατή η αλλαγή χρήσης σύμφωνα με το ισχύον ρυμοτομικό σχέδιο, τις ισχύουσες χρήσεις γης της περιοχής και ανεξάρτητα από τυχόν μεταβολή λοιπών όρων δόμησης». Αυτό σημαίνει ότι αν π.χ. κτίστηκε νόμιμα ένα κτίριο με συντελεστή δόμησης 4 και στη συνέχεια τροποποιήθηκε το σχέδιο και μειώθηκε O Σ.Δ. σε 2, το νόμιμο κτίριο επιτρέπεται να αλλάξει χρήση (με τις αναφερόμενες προϋποθέσεις) χωρίς να κατεδαφιστεί το μισό. Η διάταξη αναφέρεται σε όρους και όχι κανονισμούς δόμησης που είναι οι Γ.Ο.Κ./73, Γ.Ο.Κ./85, Ν.Ο.Κ. κτλ. Συνεπώς το πατάρι που αναφέρετε, μπορεί να έχει μόνον την χρήση που επιτρεπόταν από την αρχική κατασκευή του, στην συγκεκριμένη περίπτωση ως παράρτημα του καταστήματος και όχι άλλη αυτοτελή χρήση. Μπορεί δηλαδή να είναι και το γραφείο του καταστήματος, ως ανοιχτός χώρος, χωρίς χωρίσματα (άρθ. 84 παρ. 6 Γ.Ο.Κ./1973).

4. Oι προδιαγραφές του οικοπέδου μου με καλύπτουν για εξαγορά θέσεων στάθμευσης;

Καλησπέρα κύριε Παπακωνσταντίνου. Συγχαρητήρια για την αξιέπαινη προσπάθειά σας .’Έχω αγοράσει το βιβλίο της εταιρείας σας για την δημιουργία του διαγράμματος δόμησης , το οποίο με έχει βοηθήσει αρκετά ως νέο μηχανικό. Ωστόσο έχοντας μπροστά μου την πρόκληση μιας πραγματικής και υπαρκτής μελέτης, και φθάνοντας στην ενότητα των θέσεων στάθμευσης ομολογώ πως μου έχουν γεννηθεί κάποιες απορίες σε σχέση με την διαδικασία των χώρων στάθμευσης. Στο βιβλίο σας πραγματεύεστε με επιτυχία το συγκεκριμένο θέμα με αναλυτική παράθεση της σχετικής νομοθεσίας, ωστόσο επειδή βρίσκομαι εκτός Αττικής (Μαγνησία) δεν έχω καλυφθεί πλήρως. Έχω διαβάσει τη σχετική νομοθεσία & ομολογώ ότι έχω μία σύγχυση όσον αφορά βασικές έννοιες. Θα εκτιμούσα βαθύτατα την βοήθειά σας ή την συμβουλή σας, για μία περίπτωση που έχω. Σε οικόπεδο εντός σχεδίου, με εμβαδό Ε = 250 τ.μ.έχω 350 τ.μ κατοικίες (5 διαμερίσματα από 70 τ.μ.) και 50 τ.μ. ισόγεια καταστήματα. Το πρόσωπο του οικοπέδου είναι > των 8.00 μ. ,το βάθος >των 10.00 μ. Οι απαιτούμενες θέσεις στάθμευσης για την περιοχή μου είναι 1/100 τ.μ. για κατοικίες – 1/50 τ.μ. για καταστήματα. Ο υπολογισμός μου βγάζει 4 θέσεις για τις κατοικίες & 1 θέση για τα καταστήματα.

Ερώτηση: Οι προδιαγραφές του οικοπέδου μου με καλύπτουν για εξαγορά θέσεων (βάση της τροποποίησης του άρθρου 2 γ – Ν. 960/79 με τον Ν.3044 – ανήκω στην περίπτωση α της παρ.3 – Άρθρου 3 ν.960/79). Θα προτιμούσα να καλύψω όσες θέσεις γίνεται στον ακάλυπτο & την πυλωτή και να μην μπω σε διαδικασία κατασκευής υπογείου χώρου στάθμευσης, ο οποίος θα επεκταθεί εκτός περιγράμματος. Eάν έχω τη δυνατότητα εξαγοράς θέσεων, πως υπολογίζεται η εισφορά? Τα 25 τ.μ. ανά μία θέση στάθμευσης (όπως αναφέρεται στο Π.Δ. 350/96 ) πώς επηρεάζουν τον υπολογισμό της εισφοράς; Σε περίπτωση που επιλέξει ο ιδιοκτήτης να δημιουργήσει τις θέσεις σε δικό του ιδιόκτητο οικόπεδο, τι οικονομική επιβάρυνση υπάρχει; Έχετε κάποια εκτίμηση κόστους (τι συμφέρει τον πελάτη) μεταξύ της δημιουργίας υπογείου χώρου στάθμευσης (με ότι κατασκευές συμπαρασύρει) και της εξαγοράς θέσεων σε άλλα οικόπεδα (του ιδίου ή διαφορετικά);
Απάντηση: Σε συνέχεια της επικοινωνίας μας θα σας αναφέρω τη γνώμη μου. Πιστεύω ότι εμπίπτει η περίπτωση σας στην εξαγορά θέσεων της παρ.3 – Άρθρου 3 του Ν.960/79. Το ποσόν της εισφοράς ανά θέσιν σταθμεύσεως ιδιωτικής χρήσεως επιβατικού αυτοκινήτου υπολογίζεται εις δραχμάς (ευρώ σήμερα), βάσει της αξίας γης ανά Τετραγωνικόν μέτρον γηπέδου, εφ’ου το Κτίριον και αναλόγως του ισχύοντος δια το υπ ‘ όψιν γήπεδον συντελεστού δομήσεως ως εξής: α) Δια συντελεστήν δομήσεως μικρότερον ή ίσον προς ένα (1) ή ανά θέσιν σταθμεύσεως εισφορά καθορίζεται ίση προς την αξίαν του τετραγωνικού μέτρου γης πολλαπλασιαζόμενης επί την απαιτουμένην δια μίαν θέσιν σταθμεύσεως επιφάνειαν, εκπεφρασμένην εις απόλυτον αριθμόν, ως η επιφάνεια αύτη ορίζεται ειδικότερον υπό των Π. Δ/των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 2 του παρόντος. β) Δια συντελεστήν δομήσεως μεγαλύτερον του ένα (1) η ανά θέσιν σταθμεύσεως εισφορά καθορίζεται ως εις την ως άνω περίπτωσιν (α) διηρημένου του ούτω προκύπτοντος ποσού δια του αντιστοίχου συντελεστού δομήσεως. Άρα ισχύει: ΣΔ <1, Ποσό εξαγοράς = αξία γης/μ2Χ25 και ΣΔ >1, Ποσό εξαγοράς = αξία γης/μ2Χ25/Σ.Δ. Προκειμένου περί ακινήτων δια τα οποία εφαρμόζεται, κατά τας διατάξεις του παρόντος, η καταβολή μειωμένης εισφοράς, αύτη καθορίζεται εις το εν τέταρτον (1/4) της κατά την προηγουμένην Παράγραφον προκυπτούσης. Άρα έχουμε στην περίπτωση αλλαγής χρήσης (μειωμένη εισφορά): ΣΔ 1, Ποσό εξαγοράς = αξία γης/μ2Χ25/Σ.Δ./4. Τον Σ.Δ. και την αξία γης τα βρίσκουμε από πρόγραμμα ή σε περίπτωση που δεν έχουμε από γνωστό συμβολαιογράφο. Ο ιδιοκτήτης μπορεί να δεσμεύσει τις θέσεις σε ιδιόκτητο οικόπεδο, χωρίς επιβάρυνση. Εξαρτάται από την άξια γης. Εάν είναι μεγάλη δεν συμφέρει να δεσμεύσετε οικόπεδο με συνέπεια απώλεια δομήσιμης επιφάνειας.

5. Χρειάζεται αλλαγή χρήσης για άδεια λειτουργίας εστιατορίου;

Ερώτηση: Αγαπητέ συνάδελφε, σύμφωνα με πιο διάταγμα ή εγκύκλιο ή νομολογία τεκμαίρεται ότι: δεν χρειάζεται «αλλαγή χρήσης σε χώρο ο οποίος είχε οικοδομική άδεια Χώρου Συνάθροισης Κοινού π.χ. (Εκθεσιακός Χώρος) και στον ίδιο χώρο βγάζουμε άδεια λειτουργίας για εστιατόριο (άνω των 50 ατόμων – Χώρος Συνάθροισης Κοινού);
Απάντηση: Απαραίτητα χρειάζεται αλλαγή χρήσης γιατί σύμφωνα με τον Ν.Ο.Κ.: Άρθρο 4 Άδειες Δόμησης: 1. Άδεια Δόμησης, κατά την έννοια του άρθρου 1 του ν. 4030/2011, απαιτείται για την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας δόμησης, όπως: στ. Αλλαγή χρήσης, σε περίπτωση που επέρχεται αλλαγή προς το δυσμενέστερο, στα φορτία σχεδιασμού της στατικής μελέτης ή στον αριθμό απαιτουμένων θέσεων στάθμευσης. ζ. Κατασκευή και προσθήκη οποιασδήποτε μορφής εγκατάστασης, που δεν ορίζεται με τις παραγράφους 2 και 3. Σε ένα εστιατόριο σίγουρα απαιτούνται οποιασδήποτε μορφής εγκαταστάσεις, συν προφανώς θέσεις στάθμευσης , άρα χρειάζεται αλλαγή χρήσης.

6. Τι άδεια χρειάζεται για να κατασκευαστεί ένας χτιστός φούρνος(barbecue) στον ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου;

Ερώτηση: Στην τελευταία απόφαση για την έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας (ΦΕΚ 2605Β’/15.10.2013) αναφέρεται στο Άρθρο 2: “κε. Για την κατασκευή εστιών, φούρνων και τζακιών κατατίθεται βεβαίωση του μηχανικού ότι αυτά δεν επηρεάζουν τη στατική επάρκεια του φέροντος οργανισμού και ότι η καμινάδα είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του Κτιριοδομικού Κανονισμού. Σε περιοχές χαρακτηρισμένες ως παραδοσιακοί οικισμοί, παραδοσιακά τμήματα πόλεων… για την κατασκευή εστιών, φούρνων και τζακιών κατατίθενται συμπληρωματικά και όψεις του κτιρίου. “Βάσει των παραπάνω, οι εν λόγω κατασκευές γίνονται επί του κτιρίου, ενώ δεν αναφέρεται καθόλου ο ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου. Αντιθέτως στις πέργκολες γίνεται σαφέστατη αναφορά για την τοποθέτησή τους: “ιστ. Για την κατασκευή πέργκολας σε ισόγειους ακάλυπτους χώρους, ή στον περιβάλλοντα ακάλυπτο χώρο, ή στην πρασιά ή στο δώμα ή στους ανοιχτούς εξώστες ή σε βεράντες ισογείων και ορόφων κατατίθενται”. Επίσης πριν την απόφαση του 2013 ο Ν.Ο.Κ. ανέφερε στο Άρθρο 4, παρ.3: “Δεν απαιτείται Άδεια Δόμησης ή έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας, για τις ακόλουθες εργασίες: η. Κατασκευή πέργκολας σε ισόγειους υπαίθριους χώρους κατοικιών ή στον περιβάλλοντα ακάλυπτο χώρο. Κατασκευή εστιών, φούρνων και τζακιών σε εσωτερικούς χώρους”. Τι άδεια χρειάζεται λοιπόν για να κατασκευαστεί ένας χτιστός φούρνος (barbecue) στον ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου;
Απάντηση: Σε καμία διάταξη του ΝΟΚ (όπως και προηγούμενα του ΓΟΚ/1985) δεν αναγράφεται να επιτρέπεται η κατασκευή κτιστού φούρνου στους ακάλυπτους χώρους ακινήτου. Ο μόνος τρόπος λοιπόν να επιτραπεί είναι με άδεια δόμησης και με συμβατικό – εφόσον υπάρχει κτίσμα με εμβαδόν – ή αναλυτικό προϋπολογισμό σε άλλη περίπτωση. Εκπονούνται οι απαιτούμενες μελέτες, ενώ το σχέδιο δόμησης συντάσσεται κανονικά εντάσσοντας οτιδήποτε μετρά σε δόμηση κάλυψη κλπ με τον ενδεδειγμένο κατά την κείμενη νομοθεσία τρόπο.

7. Αριθμός τουαλετών σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος.

Ερώτηση: Πως καθορίζεται ο αριθμός τουαλετών σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος και συγκεκριμένα σε ένα κατάστημα 110 μ2;
Απάντηση: Σας παραθέτω παρακάτω τα ισχύοντα. Δια αριθμό ατόμων 1 άτομο ανά 1,40 μ2 ωφέλιμης επιφάνειας (καθαρού εμβαδού δαπέδου) (Άρθρο 4 Πληθυσμός, κτιριοδομικός κανονισμός), εάν μετά την αφαίρεση επιφάνειας κουζίνας, τουαλετών, διαδρομών κ.λπ. προκύπτει καθαρού εμβαδού δαπέδου 70 μ2, τότε πληθυσμός = 70/1,40 = άτομα, άρα απαιτούνται 2 αποχωρητήρια (1 ανδρών, 1γυναικ.) ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 2: Παρέχονται οδηγίες για την Υγειονομική Διάταξη Υ1γ/Γ.Π οικ 96967 (ΦΕΚ 2718/τ.Β/8-10-2012) «Υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών και άλλες Διατάξεις». Γενικά, όλοι οι χώροι των αποχωρητηρίων και των προθαλάμων τους θα είναι κατασκευασμένοι σύμφωνα με το άρθρο 4 της ανωτέρω σχετικής Υ1γ/Γ.Π οικ 96967 Υγειονομικής Διάταξης. Ο προθάλαμος μπορεί να είναι κοινός κατά την κρίση του επιχειρηματία, αλλά θα υπάρχει επαρκής αριθμός νιπτήρων, τουλάχιστον ανάλογος του αριθμού αποχωρητηρίων. Οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, πρέπει να διαθέτουν και αποχωρητήρια για ΑΜΕΑ σύμφωνα με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (αρ 26) όπου αυτό προβλέπεται. Στα ΝΕΑ κτίρια επιβάλλεται επίσης η πρόβλεψη προσβάσιμων σε άτομα με αναπηρία ή εμποδιζόμενων ατόμων χώρων υγιεινής σε ποσοστό 5% των συνολικών χώρων υγιεινής για χρήση κοινού ή σε κάθε περίπτωση τουλάχιστον ένας ανά συγκρότημα χώρων υγιεινής, ο οποίος μπορεί να έχει μικτή χρήση (ανδρών/ γυναικών). Οι παραπάνω προσβάσιμοι χώροι υγιεινής θα συνυπολογίζονται στον αριθμό χώρων υγιεινής που επιβάλλεται ανά χρήση από άλλες διατάξεις. ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ: Καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος με ανάπτυγμα τραπεζοκαθισμάτων στον εσωτερικό ή εξωτερικό χώρο, με μικτό εμβαδόν μικρότερο από 100 τ.μ., που μπορούν να εξαιρεθούν μόνο από την υποχρέωση δημιουργίας προσβάσιμων χώρων υγιεινής για το κοινό, εφόσον αυτό προκαλεί δυσανάλογη επιβάρυνση στους ιδιοκτήτες τους. ΑΡΙΘΜΟΣ W.C. Ο αριθμός αποχωρητηρίων καθορίζεται ανάλογα με τον αριθμό των καθήμενων πελατών, που είναι δυνατόν να εξυπηρετηθούν στην επιχείρηση (δυναμικότητα) ή των απασχολουμένων στην επιχείρηση κατά την κρίση της υγειονομικής υπηρεσίας με γνώμονα την εξυπηρέτηση όλων των πελατών, τον μη συγχρωτισμό και τη δυνατότητα εύκολου καθαρισμού και απολύμανσης σύμφωνα με το πρόγραμμα. Για ενιαία αντιμετώπιση του θέματος από όλες τις υγειονομικές υπηρεσίες της Χώρας, του αριθμού των αποχωρητηρίων, σε συνάρτηση με τα εξυπηρετούμενα άτομα της επιχείρησης, και βάσει της μέχρι τώρα εμπειρίας από την εφαρμογή προηγουμένων Διατάξεων, προτείνεται: Μέχρι 40: 1 αποχωρητήριο (ανδρών και γυναικών). Από 41 μέχρι 120: 2 αποχωρητήρια (1 ανδρών, 1γυναικ.) Από 121 μέχρι 250: 4 αποχωρητήρια (2 ανδρών, 2 γυναικ.). Από 251 μέχρι 500: 6 αποχωρητήρια (3 ανδρών, 3 γυναικ.) Από 501 και πάνω για κάθε μια επί πλέον 500/άδα, ή μέρος αυτής, ατόμων δύο αποχωρητήρια επί πλέον των απαιτουμένων για τα 500 άτομα. Ως μέρος της 500/άδας ατόμων θα θεωρείται ο αριθμός ατόμων μεταξύ 100 και 500. Αν τα αποχωρητήρια ανδρών υπερβαίνουν τα δύο, η Υγειονομική Υπηρεσία μπορεί, κατά την κρίση της, να επιτρέψει την αντικατάσταση κατά το ένα τρίτο αυτών με ουρητήρια υγιεινού τύπου. Τα αποχωρητήρια του προσωπικού θα είναι ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων ατόμων κατά βάρδια. Προτείνεται: Από 5 – 15 άτομα: 1 αποχωρητήριο. Από 15 – 40 άτομα: 2 αποχωρητήρια. Από 40 – 70 άτομα: 3 αποχωρητήρια. Από 70 – 100 άτομα: 4 αποχωρητήρια. Πάνω από 100 άτομα και για κάθε επιπλέον 50αδα ένα αποχωρητήριο πέραν των προβλεπόμενων για τα 100 άτομα. Η κατά φύλο κατανομή του αριθμού των αποχωρητηρίων θα γίνεται ανάλογα με τον αριθμό των συνήθως απασχολουμένων στην επιχείρηση.

8. Δυνατότητα κατασκευής WC στο υπόγειο κατοικίας.

Ερώτηση: Είναι δυνατή η κατασκευή WC στο υπόγειο της κατοικίας;
Απάντηση: Εγκύκλιος 19899/61/89. [ΙΣΧΥΕΙ από 11.7.1989] Όσον αφορά ερωτήματα σχετικά με την δυνατότητα κατασκευής WC στο υπόγειο της κατοικίας, ισχύουν τα παρακάτω: 1) Βάσει του άρθ.2 της ΑΠΟΦ-3046/304/88 απόφασης Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (Κτιριοδομικός Κανονισμός), ορίζονται σαν χώρος βοηθητικής χρήσης, οι χώροι κυκλοφορίας (διάδρομοι, προθάλαμοι, κλιμακοστάσια) οι χώροι υγιεινής κλπ. 2) Οι χώροι κυκλοφορίας και υγιεινής στην συγκεκριμένη περίπτωση βρίσκονται στο υπόγειο όπου είναι δυνατή η κατασκευή τους σύμφωνα με την πιο πάνω παράγραφο, πλην όμως αποτελούν αναπόσπαστα τμήματα της κατοικίας και απαραίτητα για την λειτουργία τους. Με τα δεδομένα αυτά είναι δυνατή η κατασκευή WC στο υπόγειο της κατοικίας με την προϋπόθεση ότι θα υπολογισθούν στον Σ.Δ. (Συντελεστή Δόμησης) ο χώρος του WC το κλιμακοστάσιο και ο διάδρομος προσπέλασης αυτού”. Επειδή το WC είναι αναπόσπαστο μέρος της κατοικίας. Θεωρείται, δηλ., ότι η κατοικία συνεχίζεται και προς το υπόγειο, εφόσον επάνω της λείπει ένας απαραίτητος χώρος (άσχετα αν το WC, το κλιμακοστάσιο και ο διάδρομος είναι βοηθητικοί).

9. Δυνατότητα κατασκευής WC στο υπόγειο καταστήματος.

Ερώτηση: Είναι δυνατή η κατασκευή WC στο υπόγειο καταστήματος; Η σκάλα καθόδου μετράει στο Σ.Δ.;
Απάντηση: Η Εγκύκλιος 19899/61/89 [ΙΣΧΥΕΙ από 11.7.1989] αναφέρεται μόνο σε κατοικίες. θεωρώ ότι και στα καταστήματα ισχύει το ίδιο, δηλαδή είναι υποχρεωτική η ύπαρξη WC σε κάθε κατάστημα, επομένως θα πρέπει να προσμετρηθούν στο Σ.Δ. Όμως, αναφορικά με το τμήμα της σκάλας, επειδή ως γνωστόν η οπή του κλιμακοστασίου στον τελευταίο όροφο δεν προσμετράται, πιστεύω δεν θα πρέπει να προσμετρηθεί και εδώ. Αυτό είναι ένα σημείο που θα έχει πιθανόν αμφισβητήσεις από ένα υπάλληλο της πολεοδομίας.