Ποιοι θα μπορούν να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση τακτοποίησης των δασικών αυθαιρέτων;

Εντονο πρόβλημα είχε προκύψει σχετικά με τα αυθαίρετα στα δάση μετά την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία κρίθηκε αντισυνταγματική διάταξη νόμου, βάσει της οποίας εξαιρούνταν από την ανάρτηση των δασικών χαρτών οι περιοχές όπου έχουν αναπτυχθεί «οικιστικές πυκνώσεις» (αυθαίρετα). Το σκεπτικό του ανωτάτου δικαστηρίου ήταν, ότι το σύνταγμα απαγορεύει την αξιοποίηση δασικού χαρακτήρα εκτάσεων για οικιστικούς σκοπούς, οι οποίοι δεν συνιστούν λόγους υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, που θα δικαιολογούσαν τη μεταβολή του προορισμού του δάσους.

Προκειμένου να μην ακυρωθεί το έργο των δασικών χαρτών, αλλά και να λύσει το μεγάλο πρόβλημα των χιλιάδων αυθαιρέτων σε δασικές εκτάσεις, που για πολλά μάλιστα έχουν εκδοθεί πρωτόκολλα κατεδάφισης, το Υπουργείο Περιβάλλοντος κατέθεσε πρόσφατα στη Βουλή σχέδιο νόμο με τίτλο: «Ανάρτηση δασικών χαρτών περιοχών εντός των ιωδών περιγραμμάτων, διαδικασία ελέγχου, περιβαλλοντική διαχείριση αυτών και άλλες διατάξεις».

• Τι είναι αυτά τα ιώδη περιγράμματα ή οι οικιστικές πυκνότητες;

Είναι συγκεντρώσεις κτιρίων, που δεν εμπίπτουν ούτε σε πολεοδομημένες περιοχές ή νομίμως υφισταμένους οικισμούς, ούτε σε περιοχές υπό έγκριση σχεδίων ή υπό οριοθέτηση οικισμών.

• Ποια είναι τα κριτήρια για τον χαρακτηρισμό μιας περιοχής ως «οικιστική πυκνότητα»;

Τα κριτήρια προσδιορισμού των οικιστικών πυκνώσεων είναι:

Ελάχιστος αριθμός κτιρίων: πενήντα (50)

α) Όταν ο συνολικός αριθμός των κτιρίων είναι ίσος ή μεγαλύτερος των 50, αναλογεί τουλάχιστον ένα (1) κτίριο ανά 500 τ.μ.
β) Όταν ο συνολικός αριθμός των κτιρίων είναι μεγαλύτερος των 100, αναλογεί τουλάχιστον ένα (1) κτίριο ανά 1.000 τ.μ.
γ) Όταν ο συνολικός αριθμός των κτιρίων είναι μεγαλύτερος των 400, αναλογεί τουλάχιστον ένα (1) κτίριο ανά 2.000 τ.μ.

• Αυτές οι οικιστικές πυκνότητες που έστειλαν οι Δήμοι θα εγκριθούν σίγουρα και θα καλύψουν όλα τα αυθαίρετα κτίσματα;

Δυστυχώς, στο μεγαλύτερό τους αριθμό οι οικιστικές πυκνότητες που έστειλαν οι Δήμοι της χώρας, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στους αναρτημένους δασικούς χάρτες, η έκταση που οριοθέτησαν οι δήμοι ως οικιστικές πυκνώσεις αντιστοιχούν σε περίπου 120.000 στρέμματα. Από αυτή την έκταση μόλις το 18% είναι σε εκτάσεις που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, δηλαδή περίπου 20.000 στρέμματα. Για αυτό το το λόγο, οι οικιστικές πυκνότητες που έστειλαν οι Δήμοι, θα ελεγχθούν από τις Δασικές Υπηρεσίες και την Υπηρεσία του Ελληνικού Κτηματολογίου και θα καθοριστούν οι ΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΙΩΔΕΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΠΥΚΝΟΤΗΤΩΝ.

• Ποια είναι τα βασικά σημεία του σχεδίου νόμου;

• Δεν χρησιμοποιείται ο όρος «οικιστικές πυκνώσεις», αλλά αναφέρεται στις περιοχές ιώδους περιγράμματος (όπως αυτές απεικονίζονται στον ηλεκτρονικό χάρτη του Ελληνικού Κτηματολογίου, όπου αναρτώνται οι δασικοί χάρτες), οι οποίες εξαιρέθηκαν κατά την ανάρτηση του ευρύτερου δασικού χάρτη
• Καταργείται η εξαίρεση από την ανάρτηση των δασικών χαρτών των περιοχών αυτών
• Εισάγεται διαδικασία διπλού ελέγχου των εκτάσεων που υποδείχθηκαν ως τέτοιες περιοχές και προβλέπεται η κατά προτεραιότητα περιβαλλοντική τους διαχείριση με βάση τις συνταγματικές προβλέψεις
• Δεν γίνεται διάκριση στα προ και στα μετά 11-6-1975 κτίρια, αλλά εξισώνεται η διάρκεια στα 25 χρόνια
• Προβλέπεται η έκδοση προεδρικού διατάγματος, μετά την κατάλληλη επεξεργασία των διαθέσιμων στοιχείων, το οποίο θα καθορίζει την τελική περιβαλλοντική διαχείριση των περιοχών αυτών.

• Δηλαδή οι νέες διατάξεις δε θα καλύπτουν όλα τα αυθαίρετα στα δάση;

 Οχι. Το νομοσχέδιο δεν αφορά μεμονωμένα και διάσπαρτα αυθαίρετα κτίσματα, που κτίστηκαν σε δάσος ή βραχώδεις ή χορτολιβαδικές εκτάσεις, αλλά αφορά μόνο κτίσματα που πληρούν τις προϋποθέσεις της οικιστικής πυκνότητας και περικλείονται από ιώδες περίγραμμα στο δασικό χάρτη.

• Τι προβλέπει το νέο νομοσχέδιο για τα δασικά αυθαίρετα;

• Ανάρτηση των δασικών χαρτών από τις οικείες Διευθύνσεις Δασών της χώρας, των περιοχών που εξαιρέθηκαν από την ανάρτηση του ευρύτερου δασικού χάρτη, με τα αυθαίρετα που βρίσκονται εντός οικιστικών πυκνώσεων και έχουν ιώδες περίγραμμα στο χάρτη.
• Δυνατότητα υποβολής αντίρρησης ή πρόδηλου σφάλματος από τους πολίτες κατά του αναρτηθέντος δασικού χάρτη.
• Καταγραφή των αυθαιρέτων εντός δασικών εκτάσεων και χρόνου μεταβολής της δασικής έκτασης
• Έλεγχος των οικιστικών πυκνώσεων που υποδείχθηκαν από τους δήμους, για να εξεταστούν αν πληρούν τις προϋποθέσεις.
• Έλεγχος των αυθαιρέτων αν κτίστηκαν σε προστατευόμενες περιοχές πριν το χαρακτηρισμό τους π.χ. NATURA, συνθήκης RAMSAR, ή βρίσκονται σε αιγιαλό/ ρέμα ή σε κηρυγμένες αναδασωτέες περιοχές.
• Αναστολή, για 25 χρόνια της κατεδάφισης των κτιρίων και των συνοδών κατασκευών εντός των οριστικών ιωδών περιγραμμάτων που έχουν ανεγερθεί μέχρι την 28-7- 2011 σε δάση και δασικές εκτάσεις, καθώς και στις χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις ορεινών περιοχών.
• Δυνατότητα «τακτοποίησης» των δασικών αυθαιρέτων, που βρίσκονται εντός του ΟΡΙΣΤΙΚΟΥ ΙΩΔΟΥΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΟΣ, με υπαγωγή στο σχετικό νόμο.
• Ανάκληση των πράξεων κατεδάφισης και λοιπών διοικητικών μέτρων, που έχουν επιβληθεί στα «τακτοποιημένα» αυθαίρετα.
• Αναστολή σε εκκρεμείς ποινικές διώξεις για τα αυθαίρετα που θα υπαχθούν στο νέο νόμο και οριστική παύση διώξεων με την εξόφληση του προβλεπόμενου προστίμου στο νομοσχέδιο.

• Πώς θα γίνει η τακτοποίηση των δασικών αυθαιρέτων;

• Κατάθεση αίτησης υπαγωγής και απαιτούμενων δικαιολογητικών σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα του «ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ»
• Καταβολή παραβόλου 250 ευρώ
• Υπολογισμός δασικού προστίμου για την υπαγωγή του κτιρίου και όλων των συνοδευτικών κατασκευών
• Βεβαίωση σύνδεσης με δίκτυα κοινής ωφέλειας, των αυθαιρέτων με την ολοσχερή εξόφληση του προστίμου.

• Πώς θα υπολογίζεται το πρόστιμο;

• Το πρόστιμο θα προσδιορίζεται με έναν μαθηματικό τύπο, που θα περιλαμβάνει σταθερό ποσό 1.000 ευρώ για τις υποδομές της οικιστικής πύκνωσης και θα εξαρτάται από το μέγεθος του αυθαιρέτου, την τιμή ζώνης, το έτος κατασκευής, το κόστος αναδάσωσης κλπ.
• Το πρόστιμο θα μειώνεται κατά 33%, όταν πρόκειται για αυθαίρετο που είναι πρώτη και μοναδική κατοικία ή όταν πρόκειται για κτίριο εντός ιδιωτικών δασών και ιδιωτικών δασικών εκτάσεων.
• Το πρόστιμο θα μειώνεται κατά 50%, σε περίπτωση που το αυθαίρετο αποτελεί σωρευτικά πρώτη και μοναδική κατοικία και βρίσκεται εντός ιδιωτικού δάσους ή ιδιωτικής δασικής έκτασης.
• Θα καταβάλλεται δασικό πρόστιμο για πισίνα, στέγαστρα, γκαράζ, μαντρότοιχους, πλακοστρώσειςκαι άλλες συνοδές κατασκευές του κτιρίου. Το πρόστιμο αυτό θα υπολογίζεται με βάση το κόστος εργασιών για τις εν λόγω κατασκευές και θα κυμαίνεται από 1.000 ευρώ μέχρι και 5.000 ευρώ.
• Το πρόστιμο θα καταβάλλεται σε 100 μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστη καταβολή τα 100 ευρώ.
• Το πρόστιμο θα μειώνεται κατά 20% σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής έως τον επόμενο μήνα της υπαγωγής του αυθαιρέτου.
• Δίνεται έκπτωση 20% του δασικού προστίμου, για όσους ιδιοκτήτες δασικών αυθαιρέτων είχαν υπαχθεί σε νόμους νομιμοποίησης αυθαιρέτων, χωρίς να το δικαιούνται (διότι καμία προηγούμενη ρύθμιση δεν προέβλεπε τακτοποίηση σε δάση) και δηλώσουν οικειοθελώς ότι ζητούν απένταξή τους από εκείνες τις ρυθμίσεις.
• Το δασικό πρόστιμο θα αποδίδεται υπέρ ειδικού κωδικού με την ονομασία «Αντισταθμιστικό Δασικό Ισοζύγιο» στον Ειδικό Φορέα Δασών του Πράσινου Ταμείου και οι πιστώσεις του θα διατίθενται αποκλειστικά για την επίτευξη των δράσεων αποκατάστασης δασικού ισοζυγίου.

• Ποια δασικά αυθαίρετα δε θα τακτοποιούνται και κατεδαφίζονται;

• Όσα θα βρεθούν εκτός ΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΠΥΚΝΩΣΕΩΝ.
• Όσα βρίσκονται σε Εθνικούς Δρυμούς, υγρότοπους της Σύμβασης Ramsar, περιοχές δικτύου Natura, προστατευόμενες δασικές περιοχές
• Όσα κτίρια και οι συνοδές κατασκευές τους, βρίσκονται εντός περιοχών ιώδους περιγράμματος, που όμως εμπίπτουν στις ρητά οριζόμενες περιοχές απαγόρευσης δόμησης όπως: αιγιαλό, παραλία, ρέμα, δάση και δασικές εκτάσεις που καταστράφηκαν από πυρκαγιά και έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες κ.λπ.
• Κατεδαφίζονται υποχρεωτικά, κτίρια και συνοδές κατασκευές που κατασκευάζονται μετά τις 28-7-2011 εντός των ιωδών περιγραμμάτων καθώς και εκείνων που έχουν κατασκευαστεί πριν από την ανωτέρω ημερομηνία αλλά δεν έχουν υπαχθεί, για οποιονδήποτε λόγο, σε διατάξεις νόμων περί αναστολής επιβολής κυρώσεων. Επιβάλλονται, επίσης, πρόστιμα και ποινικές κυρώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες σχετικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
• Επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 500 ευρώ, σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος προβεί αυτοβούλως στην κατεδάφιση των αυθαιρέτων, ανακαλούνται δε τα πρωτόκολλα ειδικής αποζημίωσης που έχουν επιβληθεί, σε περίπτωση διαπίστωσης από τα αρμόδια όργανα της κατεδάφισης – αποκατάστασης της αυθαιρεσίας.

• Τι είναι το δασικό ισοζύγιο;

Τα χρήματα που θα συγκεντρώνονται από τα πρόστιμα δασικών αυθαιρέτων θα συγκεντρώνονται σε ειδικό ταμείο και θα χρησιμοποιούνται για την αποκατάσταση του δασικού οικοσυστήματος που έχει υποβαθμιστεί από τη δόμηση εντός των οριστικών ιωδών περιγραμμάτων.

Οι δράσεις του δασικού ισοζυγίου θα είναι: δάσωση εκτάσεων μη δασικού χαρακτήρα και εμπλουτισμός δασικών εκτάσεων, κατεδάφιση αυθαιρέτων κτιρίων και των συνοδών τους κατασκευών εντός προστατευόμενων δασικών εκτάσεων, χρηματοδότηση μελετών και έργων καθώς και των ενεργειών που προβλέπονται στο Σχέδιο Στρατηγικής Ανάπτυξης της Δασοπονίας κ.ά.