Έρχεται «μπλόκο» στις μεταβιβάσεις αυθαιρέτων – υποχρεωτική η βεβαίωση μηχανικού
Νέο τοπίο στις αποδοχές κληρονομιάς σε ό,τι αφορά στα ακίνητα αλλά και σε κάθε μεταβίβαση σηματοδοτεί το σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος για τη δόμηση, το οποίο θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως τις 22 Σεπτεμβρίου.
Οι διατάξεις του καθιστούν υποχρεωτική τη βεβαίωση μηχανικού προκειμένου να μπορεί στο εξής να ολοκληρωθεί κάθε δικαιοπραξία που έχει σχέση με ακίνητο επιβαρύνοντας με ένα πρόσθετο κόστος τους ενδιαφερομένους χωρίς να εξαιρεί ούτε εκείνους που κάνουν αποδοχή κληρονομιάς.
Συγκεκριμένα, στο άρθρο 64 του σχεδίου νόμου ορίζεται σαφώς ότι «σε κάθε δικαιοπραξία εν ζωή, περιλαμβανομένων και των αιτία θανάτου δωρεών που συντάσσεται μετά τη δημοσίευση του παρόντος και έχει ως αντικείμενο τη μεταβίβαση ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων χωρίς κτίσμα, επισυνάπτεται υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και βεβαίωση μηχανικού».
Με τη ρύθμιση αυτή η ηγεσία του υπουργείου εκτιμά ότι θα δώσει οριστική λύση στη διαιώνιση της αυθαιρεσίας. Ωστόσο σε λιγότερο από ένα 24ωρο διαβούλευσης το συγκεκριμένα άρθρο του σχεδίου νόμου φαίνεται να συγκεντρώνει αρκετές αντιδράσεις. Η βεβαίωση μηχανικού θα είναι απαραίτητη επίσης και σε κάθε αγοραπωλησία, γονική παροχή, δήλωση αποδοχής κληρονομιάς ή κληροδοσίας, εφόσον με αυτήν περιέρχεται στον κληρονόμο ή τον κληροδόχο ακίνητο της κληρονομιάς ή εμπράγματο δικαίωμα πάνω σε αυτό συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων χωρίς κτίσμα.
Αδειες λειτουργίας
Επιπλέον, η αναγκαιότητά της ύπαρξης βεβαίωσης επεκτείνεται και στις επαγγελματικές δραστηριότητες, αφού στο εξής θα πρέπει να συνοδεύει την αίτηση του ενδιαφερομένου στις αρμόδιες υπηρεσίες για τη χορήγηση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας κάθε είδους επαγγελματικής δραστηριότητας και επαγγελματικής εγκατάστασης. Ως ενδεικτικά παραδείγματα μάλιστα αναφέρονται στο συγκεκριμένο άρθρο οι άδειες ίδρυσης και λειτουργίας:
- Καταστημάτων και εργαστηρίων υγειονομικού ενδιαφέροντος.
- Τουριστικών επιχειρήσεων οποιασδήποτε μορφής και κατηγορίας (ξενοδοχεία, ξενώνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια, τουριστικά γραφεία).
- Εργοστάσια, εργαστήρια και γενικά επαγγελματικές εγκαταστάσεις επιτηδευματιών.
- Πρατήρια καυσίμων, σταθμοί αυτοκινήτων και πλυντήρια-λιπαντήρια αυτοκινήτων.
Αντίστοιχα βεβαίωση μηχανικού θα χρειάζεται για τη μεταγραφή της περίληψης της κατακυρωτικής έκθεσης ακινήτου σε πλειστηριασμό στο αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο ή υποθηκοφυλακείο, προκειμένου να γίνει η καταχώριση, καθώς επίσης και για τη μεταγραφή τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων για εμπράγματη δικαιοπραξία πάνω σε ακίνητο ή για αναγνώριση κυριότητας σε ακίνητο που έχει κτηθεί με έκτακτη χρησικτησία. Τόσο η υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη όσο και η βεβαίωση του μηχανικού αποτελούν δεσμεύσεις, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, ότι στο ακίνητο δεν υπάρχουν αυθαιρεσίες ή ότι στην περίπτωση που υπάρχουν βρίσκονται σε διαδικασία ρύθμισης ή έχουν τακτοποιηθεί. Σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, εκτός της βεβαίωσης μηχανικού, η οποία έχει ισχύ για δύο μήνες, απαραίτητο θεωρείται και το τοπογραφικό διάγραμμα.
Ταυτόχρονα το νομοσχέδιο εισάγει βαριές «καμπάνες», που ξεκινούν από 30.000 ευρώ και φτάνουν έως και 100.000 ευρώ, ανάλογα με την αξία της αυθαίρετης κατασκευής και για τους συμβολαιογράφους, οι οποίοι θα συντάσσουν συμβόλαια, τους μεσίτες που θα μεσολαβούν, τους δικηγόρους που θα παρίστανται στη σύνταξη συμβολαίων, τους υποθηκοφύλακες ή τους προϊσταμένους των κτηματολογικών γραφείων που θα τα μεταγράφουν στην περίπτωση που λείπει η βεβαίωση μηχανικού. Αντίστοιχα πρόστιμα προβλέπονται και για μηχανικούς που χορήγησαν ανακριβείς βεβαιώσεις, ενώ ορίζεται και η επιβολή προσωρινής ή οριστικής απαγόρευσης άσκησης επαγγέλματος από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα του φορέα στον οποίο είναι μέλη.
Να σημειωθεί, πάντως, ότι το συγκεκριμένο άρθρο έχει συγκεντρώσει ήδη πολλές αντιδράσεις, αρκετές εκ των οποίων από συμβολαιογράφους, οι οποίοι επισημαίνουν ότι οι συγκεκριμένες πράξεις είναι αρκετά επιβαρημένες οικονομικά. Τονίζουν, μάλιστα, ότι ένα πρόσθετο κόστος θα οδηγούσε πολλούς στο να μην προχωρούν στην αποδοχή, στερώντας και από το κράτος σημαντικά έσοδα, αφού π.χ. στην περίπτωση αρκετών χωριστών αγροτεμαχίων στην περιφέρεια η βεβαίωση μηχανικού για το καθένα ξεχωριστά θα μπορούσε να εκτινάξει τα έξοδα.
Ο φάκελος του κτιρίου
Το σχέδιο νόμου θεσμοθετεί και την «ταυτότητα» των κτιρίων, η οποία για κάθε κατοικία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός της επόμενης πενταετίας, για τα δημόσια κτίρια εντός τριών ετών και για κάθε άλλο τύπο κτιρίου σε οκτώ χρόνια. Η «ταυτότητα» του κτιρίου θα είναι ο φάκελος με όλα τα στοιχεία του (θεωρημένη οικοδομική άδεια, προσθήκες, πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης και κάθε αλλαγή), ενώ θα περιλαμβάνει πλέον και δελτίο δομικής τρωτότητας για τη στατικότητά του. Αρμόδιος για την εκπόνηση των εκθέσεων θα είναι μηχανικός, ενώ οι φάκελοι των κατοικιών θα πρέπει να επανελέγχονται από μηχανικό κάθε επτά χρόνια. Το σχέδιο νόμου ορίζει πρόστιμα έως 20.000 ευρώ για την περίπτωση ψευδών στοιχείων και αναστολή της άδειας άσκησης επαγγέλματος του μηχανικού, χωρίς ωστόσο να αναφέρεται το κόστος που θα βαρύνει τον ιδιοκτήτη.