Ανακαίνιση, ενεργειακή αναβάθμιση & αγορά ακινήτου: Απαραίτητος ο έλεγχος στατικής επάρκειας από μηχανικό

Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ,
τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού,
[email protected]

Πρόσφατα έγινε viral στο διαδίκτυο η εικόνα ενός μπαλκονιού ξενοδοχείου στο κέντρο της Αθήνας, που κρέμονταν πάνω από τα κεφάλια των περαστικών. Όμως χιλιάδες είναι τα παλιά και παραμελημένα κτίρια στην Ελλάδα, τα οποία είναι υψηλής επικινδυνότητας και δεν υπάρχει αντιμετώπιση στο θέμα από πλευράς πολιτείας.

Το 70% των κτιρίων της χώρας μας έχει χτιστεί χωρίς αντισεισμικό κανονισμό ή με παλαιότερους κανονισμούς, ανεπαρκείς για τα σημερινά δεδομένα. Εκτός αυτού ένα μεγάλο ποσοστό κτιρίων, ιδίως στις κεντρικές περιοχές των αστικών κέντρων, βρίσκονται στα όρια ζωής του σκυροδέματος που είναι τα 50 χρόνια.

Γίνεται επομένως κατανοητό ότι η στατική επάρκεια έναντι σεισμού ενός μεγάλου αριθμού κτιρίων είναι αβέβαιη. Κι όμως, στην Ελλάδα σπαταλούνται κονδύλια με το «Εξοικονομώ», καθώς επίσης γίνονται συνεχώς ανακαινίσεις παλιών κτιρίων και τακτοποιούνται αυθαίρετα, τα οποία από στατικής άποψης είναι προβληματικά και στο μέλλον μπορεί να κριθούν ακατάλληλα. Το κράτος δεν έχει το δικαίωμα να επέμβει στην ιδιοκτησία του καθενός και να επιβάλλει, χωρίς μάλιστα να μπορεί να πληρώσει, την στατική αναβάθμιση των κτιρίων. Οφείλει, όμως, να προσανατολίσει τον πολίτη, να τον ευαισθητοποιήσει και να του δώσει τα κατάλληλα θεσμικά εργαλεία. Επίσης ο πολίτης θα πρέπει να γνωρίζει ότι, όταν θέλει να ανακινήσει ένα κτίριο ή να αλλάξει την χρήση του ή ακόμα και να αγοράσει ένα ακίνητο, θα πρέπει να συμβουλεύεται τον αρμόδιο μηχανικό, που θα κάνει τον τεχνικό έλεγχο και θα του προτείνει τις απαραίτητες λύσεις.

Γιατί είναι απαραίτητος ο έλεγχος της Στατικής Επάρκειας.

Κάθε ιδιώτης – ιδιοκτήτης ατομικά οφείλει να γνωρίζει τη στατική επάρκεια των κατασκευών που χρησιμοποιεί για να στεγάσει τις δραστηριότητες του, τόσο τις οικογενειακές, όσο και τις επαγγελματικές.

Η γνώση αυτή και ο βαθμός διακινδύνευσης είναι απαραίτητα στοιχεία για τον προγραμματισμό τόσο τον οικογενειακό, όσο και τον επαγγελματικό.

Ποιος ο ρόλος της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας του Κτιρίου.
Η ενεργοποίηση του θεσμού της ταυτότητας του κτιρίου, από 1η Απριλίου του 2022, δίνει τη λύση του αναγκαίου προσεισμικού ελέγχου δομικής τρωτότητας των ιδιωτικών κτιρίων. Με την ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου η πολιτεία και οι ιδιοκτήτες ακινήτων αποκτούν την πραγματική και ρεαλιστική εικόνα της κατάστασης των οικοδομών, ώστε σε βάθος χρόνου να ελεγχθούν τα κτίρια, δίνοντας προτεραιότητα σε όσα έχουν χτιστεί προ του 1985.

Τι ελέγχουμε στα σπίτια όπου διαμένουμε;
Ψάχνουμε το κτίριο για ρωγμές στα δοκάρια και στα υποστυλώματα. Οταν πέφτουν σοβάδες, ελέγχουμε μήπως από κάτω υπάρχουν ρωγμές. Εάν δεν υπάρχουν, τότε τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει πρόβλημα.

Εξετάζουμε προσεκτικά τους χώρους πάνω από τις πόρτες και τα παράθυρα.
Προσέχουμε τα χωρίσματα παρατηρώντας εάν είναι σωστές οι ενώσεις μεταξύ των κουφωμάτων και της κατασκευής και εάν έχουν αλλάξει κλίση οι γωνίες.
Ελέγχουμε προσεκτικά τα δοκάρια, προκειμένου να δούμε εάν έχουν προκληθεί ρωγμές.
Αν έχει υποστεί κάποια ζημιά το σπίτι, απευθυνόμαστε αμέσως σε πολιτικό μηχανικό.

Τι προσέχουμε όταν κάνουμε κατασκευαστικές εργασίες;
Ενδιαφέρομαι για Κουφώματα
Κατά τη διάρκεια της κατασκευής, για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων, για την ασφαλή παραμονή επισκεπτών και την ασφαλή διέλευση ανθρώπων και οχημάτων, απαιτούνται:

Α) Ο χώρος εργασίας και εναποθήκευσης των υλικών να περιφράσσεται έτσι, ώστε να ελέγχεται η είσοδος στον χώρο.

Β) Να λαμβάνονται μέτρα για τα υλικά που αποθηκεύονται πρόχειρα στο έργο μέχρι να χρησιμοποιηθούν ή να απομακρυνθούν.

Γ) Προσέχουμε ώστε να μην προκαλούνται κίνδυνοι ζημιών στο κτίριο ή το δομικό έργο όταν διακόπτεται ή σταματάει προσωρινά η εργασία.

Δ) Να λαμβάνονται μέτρα για την κατασκευή των πρόχειρων έργων και εγκαταστάσεων. Να εξασφαλίζονται η προσωρινή στήριξη ημιτελών κατασκευών. Η κίνηση των εργαζομένων. Η μεταφορά των υλικών στον τόπο χρησιμοποίησής τους. Η απομάκρυνση των αχρήστων από αυτά.

Ε) Να εφαρμόζονται ειδικοί κανονισμοί που ισχύουν. Οπου δεν υπάρχουν κανονισμοί, τα μέτρα που υπαγορεύονται από την εμπειρία και την επιστημονική κατάρτιση του υπεύθυνου τεχνικού.

Τι προσέχουμε σε ένα κτίριο για να είναι ασφαλές κατά τη λειτουργία του;
Α) Το κτίριο ή εγκατάσταση που περιλαμβάνεται σ’ αυτό, να μη επηρεάζουν ή να επηρεάζονται από γειτονικά κτίρια ή δομικά έργα, δομικά στοιχεία ή εγκαταστάσεις. Οπως π.χ. να μην προσθέτουν ούτε να δέχονται φορτία από τα γειτονικά κτίρια ή δομικά έργα. Να μην επηρεάζουν το έδαφος θεμελίωσης των γειτονικών κτιρίων ή δομικών έργων. Να μην δέχονται από αυτά επιρροές τέτοιες ώστε να μεταβάλλουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του εδάφους θεμελίωσης κλπ.

Β) Το κτίριο ή δομικό έργο να μη δημιουργεί κατά τη λειτουργία του, κίνδυνο για τη ζωή των πεζών, που διέρχονται από τους κοινόχρηστους ή ακάλυπτους χώρους οι οποίοι συνορεύουν με αυτό και να μην παραβλάπτει την ασφάλεια των οχημάτων που σταθμεύουν ή κυκλοφορούν στους χώρους αυτούς.

Γ) Η συνεχής συντήρηση του κτιρίου ή δομικού έργου, η οποία είναι υποχρεωτική για τους ιδιοκτήτες.

Δ) Για την υλοποίηση των μέτρων αυτών να εφαρμόζονται οι ειδικοί κανονισμοί που ισχύουν, τόσο για τη μελέτη, όσο και για την κατασκευή.

Ποιος ο σκοπός της Μελέτης Στατικής Επάρκειας;
Αποστολή της μελέτης στατικής επάρκειας είναι να εξετάσει τον βαθμό ασφάλειας που μπορεί να έχει ένα κτίριο και κατά συνέπεια να αποφασιστεί η καταλληλότητά του, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που ένας ενδιαφερόμενος θέλει να προχωρήσει σε κτιριακές τροποποιήσεις, όπως την προσθήκη νέου ορόφου.

Πότε κρίνεται υποχρεωτική η μελέτη;
Κρίνεται υποχρεωτική η μελέτη στατικής επάρκειας, όταν ο ιδιοκτήτης ενδιαφέρεται:για νομιμοποίηση αυθαίρετου χώρου
– για απόκτηση οικοδομικής άδειας
– για κάποια υφιστάμενη υποδομή
– να προχωρήσει σε μίσθωση ενός επαγγελματικού χώρου με ιδιαίτερες απαιτήσεις σε ωφέλιμα φορτία στον χώρο και απαιτείται άδεια αλλαγής χρήσης του κτιρίου
– για να ασφαλίσει την οικοδομή

Τι περιλαμβάνει η εργασία του μηχανικού;
Στατική αποτύπωση υπάρχουσας κατάστασης κτιρίου και καταγραφή του ιστορικού της κατασκευής
Αναφορά τυχόντων βλαβών
Εντοπισμό του σιδηρού οπλισμού με κατάλληλα μέσα και όργανα

Λήψη δοκιμίων με κατάλληλα μέσα και όργανα
Στατική ανάλυση του φέροντα οργανισμού της κατασκευής με στόχο την τεκμηρίωση ή μη της στατικής επάρκειας του κτιρίου

Τεύχος Μελέτης Στατικής Επάρκειας

Πότε απαιτείται Μελέτη Στατικής Επάρκειας αυθαιρέτων;

Ο στατικός έλεγχος πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις αυθαίρετες, στατικά ανεξάρτητες κατασκευές που είναι εξ ολοκλήρου αυθαίρετες, στα κτίρια που έχουν υπαχθεί σε κατηγορία υψηλής προτεραιότητας όσον αφορά τον έλεγχό τους, ενώ ο νόμος αφορά και τις υποδομές που προορίζονται για αλλαγή χρήσης.

Στις περιπτώσεις κτιρίων που διαπιστώνεται στατική ανεπάρκεια, τότε ο ιδιοκτήτης υποχρεούται μέσα σε διάστημα 3 ετών να προβεί στην εκπόνηση μελέτης επεμβάσεων και κατά συνέπεια στην υλοποίηση των απαραίτητων εργασιών που προκύπτουν από αυτήν.

Δεν απαιτείται υπό προϋποθέσεις, η υποβολή μελέτης στατικής επάρκειας αλλά τεχνική έκθεση αρμόδιου μηχανικού για μικρές αυθαιρεσίες (π.χ. ημιυπαίθριους, πατάρια, εξώστες, πιλοτές, μικρές αποθήκες και άλλα).