Αυθαίρετα: τροπολογία με την πολυαναμενόμενη παράταση προθεσμιών του ν.4178

Με τη νέα τροπολογία στο σχέδιο νόμου «Συνέργειες Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι., πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, πειραματικά σχολεία, Γενικά Αρχεία του Κράτους και λοιπές διατάξεις.», ρυθμίζονται επιμέρους ζητήματα εφαρμογής του ν.4495/2017 για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος και, μεταξύ άλλων, προβλέπονται τα ακόλουθα:

α. Η απαιτούμενη, για την αναθεώρηση της οικοδομικής άδειας, αυτοψία διενεργείται εφεξής από ελεγκτή δόμησης και όχι από τις Υπηρεσίες Δόμησης.

β. Παρατείνεται η προθεσμία υποβολής από τους μηχανικούς των απαραίτητων δικαιολογητικών για τις περιπτώσεις υπαγωγής αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων στο ν.4178/2013 που δεν μεταφέρονται στο ν.4495/2017.

γ. Παρατείνονται οι προθεσμίες υπαγωγής αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων στο πληροφοριακό σύστημα και προβλέπονται μειώσεις και προσαυξήσεις του καταβαλλόμενου, υπέρ του Πράσινου Ταμείου, ενιαίου ειδικού προστίμου ως ακολούθως:
Παρατείνεται έως 10-5-2019, η καταληκτική ημερομηνία υποβολής στο σύστημα αυθαιρέτων (από 8-4-2019, που ισχύει), για τη μείωση του σχετικού προστίμου κατά 10%.
Παρέχεται μείωση του προστίμου κατά 20%, για τις περιπτώσεις αυθαιρέτων σε παραδοσιακούς οικισμούς και προστατευόμενες περιοχές, όπως αυτές επανακαθορίζονται, με καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής τις 8-11- 2019.

δ. Σε περίπτωση διαφωνίας με το πόρισμα του ελεγκτή δόμησης, κατά τη διαδικασία ελέγχου των δηλώσεων υπαγωγής στο ν.4495/2017, παρέχεται η δυνατότητα στον κύριο του ακινήτου να αιτηθεί, από το αρμόδιο γραφείο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.), τον ορισμό διαμεσολαβητή για την εξέταση της υπόθεσης και την επίλυση της διαφωνίας.
Από την εν λόγω διαδικασία διαμεσολάβησης, εξαιρούνται διαφωνίες που αφορούν την απαγόρευση υπαγωγής ακινήτων στη νομοθεσία για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης (ν.4014/2011, ν.4178/2013, ν.4495/2017 κ.λπ.).
Παρέχεται η εξουσιοδότηση για τον καθορισμό, με κ.υ.α., επιμέρους ζητημάτων σχετικά με την εφαρμογή της ανωτέρω διαδικασίας καθώς και για τον καθορισμό του ύψους της αποζημίωσης των διαμεσολαβητών και των ελεγκτών δόμησης.

ε. Καθορίζεται νέα διαδικασία για την υπαγωγή στο ν.4495/2017 αυθαιρέτων σε παραδοσιακούς οικισμούς, τις προστατευόμενες περιοχές και σε διατηρητέα κτήρια.
Μεταξύ άλλων, ανάλογα με την περιπτωσιολογία αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων, καθιερώνεται διαδικασία έγκρισης από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού ή γνωμοδότησης από όργανο ή Υπηρεσία αυτού ή από επταμελή επιτροπή που συγκροτείται για τα σκοπό αυτό, μετά την αρχική ηλεκτρονική υποβολή στο σύστημα της σχετικής δήλωσης υπαγωγής.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΈΚΘΕΣΗ

Άρθρο ….
Τροποποίηση διατάξεων του ν. 4495/2017 (Α’ 167)

Με την παρ.1 της προτεινόμενης διάταξης απαλείφεται από το πεδίο εφαρμογής της διάταξης η λειτουργία των Κεντρικών Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής (ΚΕ.Σ.Α.), καθώς η λειτουργία αυτών ρυθμίζεται σε προηγούμενη παράγραφο του άρθρου 26.

Με την παρ.2 μεταβάλλεται το αρμόδιο όργανο διενέργειας της αυτοψίας για την αναθεώρηση της οικοδομικής άδειας μετά τη λήξη της και για την παράταση ισχύος αυτής. Ειδικότερα, λόγω μη εφαρμογής στην πράξη, της αυτοψίας από τις Υπηρεσίες Δόμησης, προβλέπεται ότι αυτή διενεργείται από ελεγκτή δόμησης.

Με την παρ.3 της προτεινόμενης διάταξης, προκειμένου να επιλυθούν ζητήματα ερμηνείας, αναδιατυπώνεται η περιπτ. ιδ της παρ.2 του αρ. 89, ώστε η επιφύλαξη των οριζομένων στο άρθρο 117 να τίθεται στο τέλος του εδαφίου και να καταλαμβάνει και την τακτοποίηση αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων της σε χαρακτηρισμένα νεώτερα μνημεία σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 9 του αρ. 117.

Με την παρ.4 της προτεινόμενης διάταξης προς διευκόλυνση των επαγγελματικών φορέων του τεχνικού κόσμου δίδεται παράταση με την οποία ορίζεται ότι για τις περιπτώσεις υπαγωγής στο ν. 4178/2013, οι οποίες δεν μεταφέρονται στο ν. 4495/2017, ο μηχανικός υποχρεούται, μέχρι τις 3.11.2019, να ολοκληρώσει την ηλεκτρονική υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών

Με την περίπτ. α της παρ. 5 δίδεται παράταση στις περιπτώσεις που προβλέπεται μείωση προστίμου κατά δέκα τοις εκατό (10%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος από τις 1.11.2018 έως τις 10.5.2019.

Με την περίπτ. β της παρ. 5 ορίζεται ότι παρέχεται μείωση του ενιαίου ειδικού πρόστιμου σε περιπτώσεις υπαγωγών των άρθρων 116 και 117, κατά είκοσι τοις εκατό (20%) έως τις 8.11.2019, ενόψει της τροποποίησης της σχετικής διαδικασίας υπαγωγής.

Με την περίπτ. γ της παρ. 5 ορίζεται πως το ενιαίο ειδικό πρόστιμο αυξάνεται κατά δέκα τοις εκατό (10%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος από τις 11.5.2019, κατά αντιστοιχία της παράτασης της μείωσης του προστίμου μέχρι και τις 10.5.2019.

Με την περίπτ. α της παρ. 6 δίδεται η δυνατότητα στον κύριο του ακινήτου, για το οποίο έχει διενεργηθεί έλεγχος της δήλωσης υπαγωγής από ελεγκτή δόμησης, εφόσον διαφωνεί με το πόρισμα του τελευταίου, να αιτηθεί από το αρμόδιο γραφείο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.) τον ορισμό διαμεσολαβητή με αρμοδιότητα την εξέταση της σχετικής υπόθεσης και την προσπάθεια επίλυσης της διαφωνίας. Επιπροσθέτως, ορίζονται οι προθεσμίες άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής κατά του πορίσματος του ελεγκτή δόμησης καθώς και οι περιπτώσεις που δεν υπάγονται στην διαδικασία διαμεσολάβησης.

Με την περίπτ. β της παρ. 6 προβλέπονται τα θέματα που θα καθοριστούν με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την εφαρμογή της διαδικασίας δειγματοληπτικού ελέγχου και διαμεσολάβησης.

Με την περίπτ. α της παρ.7 τροποποιείται ο τίτλος του άρθρου 116, καθώς υπάγονται στις διατάξεις του και οι αυθαίρετες κατασκευές που ευρίσκονται σε προστατευόμενες περιοχές.

Με την περίπτ. β της παρ.7 γίνεται ορθή παραπομπή στις παραγράφους του άρθρου 99, που είχαν μνημονευθεί εσφαλμένα με αριθμούς αντί γραμμάτων.

Με την περίπτ. γ της παρ.7 διευκρινίζεται ότι, μετά το πέρας των εργασιών προσαρμογής που περιγράφονται στην παρ.2 του άρθρου 116 και κατόπιν διαπίστωσης της εκτέλεσης αυτών από την επιτροπή της παρ.3 του άρθρου 116, η τελευταία επιτρέπει την ολοκλήρωση της υπαγωγής των αυθαιρέτων κατασκευών στις διατάξεις του άρθρου.

Με την περίπτ. δ της παρ.7 προβλέπεται ότι μέχρι τη συγκρότηση του Τοπικού Παρατηρητηρίου, ως Πρόεδρος της επιτροπής της παρ.3 του άρθρου 116 ορίζεται ένας αρχιτέκτονας από την Περιφέρεια, με τον αναπληρωτή του.

Με την περίπτ. ε της παρ.7 προστίθεται στα δικαιολογητικά που υποβάλλονται κατά τα οριζόμενα στην παρ.4 του άρθρου 116, αρχιτεκτονική αποτύπωση η οποία συνοδεύεται από την τεχνική έκθεση μηχανικού της περίπτ. α της αυτής παραγράφου.

Με την περίπτ. στ της παρ. 7 ορίζεται η διαδικασία τακτοποίησης των αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων κατηγορίας 1, 2, 3 και 4 του άρθρου 96, καθώς και πολεοδομικών παραβάσεων της παρ. 3 του άρθρου 81, σε αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους και στο περιβάλλον μνημείων που προστατεύονται με τις διατάξεις του ν. 3028/2002, εξαιρουμένων των ζωνών Α με την επιφύλαξη της περίπτ. θ της παρ. 2 του άρθρου 89 του παρόντος, δηλαδή εκτός των αυθαιρέτων κατασκευών ή χρήσεων και των πολεοδομικών παραβάσεων που πραγματοποιήθηκαν πριν την κήρυξη της αρχαιολογικής ζώνης, εφόσον δεν απαγορευόταν η δόμηση, καθώς και σε τόπους που έχουν διπλό χαρακτηρισμό (όπως παραδοσιακός οικισμός και ιστορικός τόπος).
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι υποβάλλεται στο ηλεκτρονικό σύστημα δήλωση υπαγωγής και κατόπιν τούτου, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερομένου, γνωμοδοτεί το αρμόδιο όργανο ή υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με την έκδοση σχετικής διοικητικής πράξης, για το αν η υπαγωγή αυτή προκαλεί ή όχι άμεση ή έμμεση βλάβη στο πολιτιστικό αγαθό. Μετά την έκδοση της ως άνω γνωμοδότησης, η οποία γίνεται εντός προθεσμίας 60 ημερών από την υποβολή της αιτήσεως του ενδιαφερομένου, ή μετά την άπρακτη παρέλευση αυτής της προθεσμίας, η δήλωση υπαγωγής παραπέμπεται προς εξέταση από επταμελή επιτροπή που συγκροτείται με κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Πλέον δηλαδή, τίθεται μεν ως προϋπόθεση της τακτοποίησης η έκδοση γνωμοδότησης του ΥΠΠΟΑ, η οποία κατατείνει στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, αλλά παράλληλα τίθεται δεσμευτική προθεσμία εντός της οποίας θα πρέπει να εκδοθεί η γνωμοδότηση, ώστε να διασφαλίζεται η πρόοδος της διαδικασίας.
Επίσης, ορίζεται η διαδικασία τακτοποίησης των αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων κατηγορίας 5 του άρθρου 96 σε αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους και στο περιβάλλον μνημείων που προστατεύονται με τις διατάξεις του ν.3028/2002, εξαιρουμένων των ζωνών Α με την επιφύλαξη της περίπτ. θ της παρ. 2 του άρθρου 89, καθώς και αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων κατηγορίας 1, 2, 3, 4 και 5 του άρθρου 96 και πολεοδομικών παραβάσεων της παρ. 3 του άρθρου 81στο περιβάλλον Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς , εξαιρουμένων των ζωνών Α με την επιφύλαξη της περίπτ. θ της παρ. 2 του άρθρου 89, εξαιρουμένων των ζωνών Α με την επιφύλαξη της περίπτ. θ της παρ. 2 του άρθρου 89. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι υποβάλλεται στο ηλεκτρονικό σύστημα δήλωση υπαγωγής και κατόπιν τούτου, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερομένου, εξετάζεται η δήλωση και εκδίδεται απόφαση έγκρισης ή μη του Υπουργείου και Πολιτισμού και Αθλητισμού, ύστερα από αιτιολογημένη γνώμη του αρμοδίου Συμβουλίου.

Με την περίπτ. ζ της παρ.7 καταργείται η παρ. 10 του άρθρου 116, λόγω αντικατάστασης των οριζόμενων σε αυτή με την παρ.9 του αυτού άρθρου.

Με την περίπτ. α της παρ. 8 της προτεινόμενης διάταξης ορίζεται ότι αντί της σύμφωνης γνώμης, για την τακτοποίηση αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων όλων των κατηγοριών του αρ. 96 του ν.4495/2017 σε νεώτερα μνημεία ή σε κτίρια εντός χώρων ιδιάζουσας πολιτιστικής αξίας, απαιτείται απόφαση έγκρισης του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Επίσης διευκρινίζεται ότι η διάταξη εφαρμόζεται και σε κτίρια που βρίσκονται εντός Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς, όπως εντός της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου, του ιστορικού κέντρου (Χώρας) Πάτμου και της Παλαιάς Πόλης της Κέρκυρας, καθώς και εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου των Δελφών και του ευρύτερου Δελφικού Τοπίου εκτός της ζώνης Α προστασίας του.

Με την περίπτ. β της παρ. 8 ορίζεται η διαδικασία τακτοποίησης των αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων επί κτιρίων χαρακτηρισμένων τόσο ως διατηρητέων από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή άλλο αρμόδιο Υπουργό όσο και ως νεώτερων μνημείων από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.